Łazienka dla osób starszych i niepełnosprawnych powinna posiadać funkcjonalne rozwiązania aranżacyjne, które sprawią, że będzie ona przyjazna dla osób poruszających się na wózku inwalidzkim lub korzystających z kul czy balkonika. Przed urządzaniem łazienki dla niepełnosprawnych warto zastanowić się, jak rozplanować poszczególne sprzęty łazienkowe oraz uchwyty i poręcze ułatwiające wstawanie i poruszanie się.
Łazienka bez barier
Przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych łazienka powinna mieć dość dużą powierzchnię, aby łatwo było manewrować wózkiem inwalidzkim. Powierzchnia manewrowa dla wózka to kwadrat o boku nie mniejszym niż 1,5 m. By zadbać o komfort osoby niepełnosprawnej korzystającej z łazienki, należy pamiętać, że wysokość podwieszanej miski ustępowej powinna być dopasowana do wysokości wózka – około 46-50 cm. Umywalka powinna być zamontowana niżej niż standardowa wysokość 85 cm (najlepiej na wysokości około 70 cm). Pod umywalką należy zachować wolną przestrzeń, ułatwiającą dogodny podjazd wózkiem, dlatego bardzo dobrze sprawdzi się umywalka podwieszana, bez postumentu czy szafki. Trzeba pamiętać o zakupie odpowiedniego uchylnego lustra nad umywalkę, umożliwiającego dostosowanie widoczności dla poszczególnych osób. Z kolei bateria umywalkowa powinna mieć dłuższe ramię albo wyjmowaną wylewkę.
W małej łazience praktycznym rozwiązaniem będzie wybór kabiny prysznicowej i rezygnacja z wanny. Kabina natryskowa zajmuje mniej miejsca niż wanna i jest znacznie bardziej wygodna w użytkowaniu. Brodzik kabiny musi być wyprofilowany, a jego krawędź nie powinna być wyższa niż 2 cm. Warto również zastanowić się nad instalacją kabiny na równi z podłogą z 2% spadkiem w kierunku kratki ściekowej. W kabinie można stosować niskie, harmonijkowe osłony rozsuwające się na boki, które świetnie zastępują rozwiązania oparte na całkowitym zamykaniu kabin. Rozsuwane osłony ułatwiają korzystanie z brodzików osobom poruszającym się na wózkach. Kabina musi być wyposażona w uchylne siedzisko prysznicowe montowane do ściany albo we wstawiany wolnostojący taboret prysznicowy. Siedzisko prysznicowe należy montować na wysokości około 50 cm od podłogi i w odległości 45 cm od ściany bocznej.
Z punku widzenia osób mających problem z poruszaniem się istotne jest usunięcie wszelkich barier architektonicznych. Podłoga łazienki nie może mieć zatem różnic poziomów – stopni, schodków czy wysokich progów – które uniemożliwiają poruszanie się wózkiem inwalidzkim. Podłoga łazienki nie może być też śliska, dlatego na wykończenie posadzki warto zastosować szorstkie albo lekko ryflowane płytki ceramiczne. Na podłodze nie powinno być żadnych dywaników i chodniczków, na których ślizgają się koła wózka. Pomyśleć należy również o montażu instalacji przyzywającej, która jest niezbędna w momentach zasłabnięcia czy upadku osoby niepełnosprawnej. Montujemy ją na wysokości około 80 cm w łatwo dostępnym miejscu. Drzwi wejściowe do łazienki muszą mieć przynajmniej 90 cm szerokości.
Uchwyty i poręcze dla osób niepełnosprawnych
Łazienka dla osoby niepełnosprawnej musi być wyposażona w poręcze i uchwyty, które pomagają w przemieszczaniu się i zapewniają bezpieczeństwo w korzystaniu z urządzeń sanitarnych. Uchwyty łazienkowe dla osób niepełnosprawnych i starszych mogą być stałe, uchylne albo nakładane. Ich dobór zależy od kształtu i wielkości pomieszczenia. Oczywiście, nie należy przesadzać z ilością poręczy, bo mogą one tylko niepotrzebnie zmniejszyć wnętrze i utrudniać poruszanie się. Normą jest umieszczenie dwóch poręczy po bokach miski ustępowej i dwóch poręczy obok umywalki. Poręcze powinny znajdować się na wysokości 75-85 cm. Można również zastanowić się nad uchwytami pionowymi montowanymi we wnętrzu kabiny prysznica. Jeśli jednak osoba niepełnosprawna korzysta z siedziska prysznicowego z oparciami, taka poręcz jest zbyteczna. W przypadku korzystania z wanny, warto kupić specjalne poręcze ułatwiające wchodzenie i wychodzenie. Można również zamówić siedzisko nawannowe.
Kupując wyposażenie łazienkowe dla osób niepełnosprawnych, zwróćcie uwagę na atesty. Nie wszystkie poręcze i uchwyty je posiadają. Przy wyborze poręczy najistotniejszy jest odpowiedni system stabilnego montażu i łatwość utrzymania ich w czystości. Na rynku pojawiły się również uchwyty dla niepełnosprawnych z pomocniczymi elementami, zwiększającymi ich funkcjonalność. Mamy zatem np. poręcze z uchwytami na papier, obrotowymi dozownikami mydła czy wieszakami na ręczniki. Są to uchwyty specjalnego przeznaczenia. Pamiętajcie, że poręczy nie wolno montować na ściankach działowych z płyt gipsowo-kartonowych bez dodatkowego wzmocnienia. W przeciwnym wypadku może dojść do wyłamania uchwytu z fragmentem ściany.